Publications Repository - Gdańsk University of Technology

Page settings

polski
Publications Repository
Gdańsk University of Technology

Publications from the year 2005

Show all
  • Zintegrowane sterowanie systemami wodociągowymi - struktury i algorytmy'' - cz. I.
    • Kazimierz Duzinkiewicz
    2005

    Operacyjne sterowanie systemami wodociągowymi (SW) posiada dwa zasadnicze aspekty: sterowanie hydrauliką i sterowanie jakością wody. Pomiędzy procesami hydrauliki i jakości wody występują interakcje, co stanowi przesłankę, by procesy te przy rozważaniu problemu sterowania SW traktować łącznie. Łączne traktowanie procesów sterowania hydrauliką i jakością wody jest bardzo trudnym zadaniem. Skuteczne jego rozwiązanie powinno integrować wiedzę z systemów środowiskowych, technologii informacyjnych i sterowania systemami. Zasadnicze znaczenie ma przy tym zastosowanie zaawansowanych technologii sterowania. Pierwsza część artykułu przedstawia dwuwarstwową strukturę sterowania hydrauliką i jakością SW pozwalającą efektywnie rozwiązać problem ujęty w tytule Omówione jest w niej również pozyskiwanie drogą estymacji niezbędnych dla generowania sterowania wartości zmiennych systemu


  • Zintegrowane sterowanie systemami zaopatrzenia w wodę pitną
    • Kazimierz Duzinkiewicz
    2005

    Optymalne ekonomicznie zaspokojenie w miastach bieżącego zapotrzebowania na wodę pitną tak, aby spełnione były wymagania jakości dostaw oraz jakości samej wody jest złożonym zadaniem. Zarówno aspekty aplikacyjne jak i teoretyczne tego problemu są przedmiotem intensywnych prac prowadzanych w sektorach naukowych i przemysłowych na całym świecie. Prace te finansowane są przez przemysł, komitety naukowe oraz Programy Ramowe Unii Europejskiej. Jest to problem interdyscyplinarny integrujący wiedzę z systemów środowiskowych, technologii informacyjnych oraz sterowania systemami. Stał on się szczególnie ważny teraz, ze względu na pesymistyczne prognozy odnoszące się do światowych zasobów wody i postępującą degradację jej jakości, będącą wynikiem, często mało przemyślanej, działalności człowieka. Dzisiaj już nie kwestionuje się stwierdzenia, że rozwiązanie tego problemu prowadzi przez zastosowanie zaawansowanych technologii systemów sterowania.Tematem pracy jest synteza struktury oraz algorytmów sterowania systemami zaopatrzenia w wodę pitną w miastach, gdzie problemy jakości wody mają pierwszoplanowe znaczenie. Rozważane są problemy zagadnienia sterowania hydrauliką i jakością wodyZe względu na interakcje pomiędzy hydrauliką i jakością wody, te dwa aspekty traktowane są łącznie i uzyskiwane sterowanie optymalizujące jest w tym sensie zintegrowane. Istnienie dwóch różnych skal czasu w dynamice obiektu (dynamika procesów jakości i hydrauliki wody) zostało efektywnie uwzględnione na drodze hierarchicznej strukturalizacji funkcjonalnej systemu sterowania wyróżniającej dwie warstwy: wolną (hydraulika i zgrubna jakość) i szybką (korekcja trajektorii jakości).Podstawową technologią sterowania jest optymalizujące sterowanie predykcyjne. Konieczność spełnienia ograniczeń na wyjścia i stan w warunkach niepewnych zapotrzebowań na wodę wymaga gwarancji dopuszczalności generowanych sterowań. Przedstawiony został nowy mechanizm krzepkiego, w sensie dopuszczalności, optymalizującego sterowania predykcyjnego z przedziałowym modelem niepewności.Złożoność dynamiki obiektu wymaga specjalnych modeli dla celów syntezy sterowania w dolnej, szybkiej warstwie. Dyskretyzowanie opóźnień transportowych wprowadza dodatkową niepewność w tych modelach. Niepewność ta jest zbyt duża, aby można było wykorzystać te modele dla celów krzepkiego sterowania. Uzależnienie parametrów tych modeli od punku pracy pozwala na zredukowanie niepewności i prowadzi do nowej kategorii modeli dla celów sterowania nazwanych modelami punktowo-parametrycznymi. Estymacja parametrów takich modeli była otwartym problemem. Przedstawione zostały metody budowy takich modeli typu wejście-wyjście oraz w przestrzeni stanu wraz z konstruktywnymi algorytmami estymacji ich parametrów.Układ sterowania predykcyjnego w warstwie górnej (wolnej) wymaga informacji o stanie obiektu. Przestawione zostały algorytmy gwarantowanej estymacji stanu dla tej warstwy.Realna implementacja systemu sterowania w dolnej warstwie wymaga decentralizacji procesu wyznaczania sterowań. Wskazane zostały dwie możliwości rozwiązania tego problemu i rozwinięta została jedna z nich, wykorzystująca wymianę informacji pomiędzy lokalnymi układami sterującymi.Opracowane struktury i algorytmy zostały zilustrowane wynikami symulacji ich pracy na przykładowych obiektach.Meeting a drinking water demand in cities in an economically optimal way is a very complex problem, especially when to take into consideration both water quality and hydraulic parameters. Theoretical as well application aspects of this problem are under current intensive research, carried out in scientific and industrial sectors around the world. Such researches are financed and/or supported by industry, national scientific committees and EU Framework Programs. It is interdisciplinary problem that integrates knowledge from areas of environmental systems, information technology and control systems. It has become very important because of pessimistic prognoses regarding the worldwide resources of drinking water and progressive degradation of its quality, being the result of human activity, very often short-sighted and not reasonable. It is now no questions about the fact that advanced control systems technologies are the key way of struggling with this problem.Subject of this work is synthesis of structure and algorithms of control of drinking water supply and distribution systems in cities, where water quality issue is crucial. Control of water hydraulic and quality is considered.Because of existing interactions between water hydraulic and quality, these two aspects are considered jointly and resulting optimised control is integrated, in such a sense. Besides of this, existing of two different time scales describing the inert plant dynamics (dynamics of water quality and hydraulic processes) was effectively handled by functional hierarchical structuring of the control system. Control structure consists of two layers: slow - upper (hydraulics and quality-roughly control) and fast - lower (quality control corrections).The core control technology is optimising predictive control. Necessity of meeting the output and state constraints under uncertainty of water demand, requires having a guaranty of control trajectory feasibilities. A brand new mechanism of robust, in a sense of output feasibility of optimising predictive control with bounded model of uncertainty has been presented.Complexity of the plant dynamics requires especially dedicated models for control synthesis at lower (fast) control layer. Discretization of transporting delays introduces additional uncertainty to the models. This uncertainty is to large, and because of that it is not possible to utilise such models for robust control purposes. However, one can reduce the uncertainty by relating the model parameters with the system operational point. It leads to new category of models, namely point-parametric models. Parameters estimation of such models was an open book. Methods of designing such models (both: input-output and in state space) with constructive estimation algorithms have been presented.Predictive control system at upper (slow) layer requires information about the state of the plant. Algorithms of guaranteed state estimation have been be presented.Real implementation of the control system at lower layer requires decentralization of the control process. Two ways of this problem handling have been considered: with total decentralization and with exchanging the information between local controller.Designed structures and algorithms have been supported by simulation results of its efficiency for exemplary plants.


  • Zintegrowany regionalny system gromadzenia i analizy danych energetyczno-środowiskowych
    • Jerzy Buriak
    2005

    Przedstawiono strukturę serwisu internetowego ewidencji opłat za użytkowanie środowiska systemu. Częścią systemu jest baza danych wykorzystywana jako narzędzie ewidencji zużycia energii i emisji zanieczyszczeń w podziale na powiaty, sektory gospodarki i paliwa. Dane zbierane w systemie mogą być wykorzystane do obliczeń depozycji zanieczyszczeń i oceny zagrożenia ekosystemów za pomocą polskiej wersji modelu RAINS. Model ten na drodze symulacji bądź optymalizacji weryfikuje strategie redukcji emisji.


  • Zintegrowany system do automatycznej oceny rozwiązań oraz prowadzenia zajęć laboratoryjno-projektowych : Sphere Online Judge
    • Adrian Kosowski
    • Michał Małafiejski
    • Tomasz Noiński
    • Patryk Pomykalski
    2005

    W pracy zaprezentowano system Sphere Online Judge (SPOJ), z powodzeniem wdrożony na przedmiotach związanych z algorytmiką i optymalizacją dyskretną na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej. Podstawowe funkcje systemu, z punktu widzenia dydaktyki, pozwalają na wykorzystanie go do automatycznej oceny rozwiązań problemów algorytmicznych, jako repozytorium dokumentów (sprawozdań) oraz platformę do zarządzania przedmiotem z możliwością kontroli uprawnień. Możliwości systemu nie ograniczają się jednakże do procesu dydaktyki. W chwili obecnej w systemie zarejestrowanych jest ponad 2000 użytkowników z całego świata, dynamika nadsyłanych dziennie zgłoszeń (ponad 1000) plasuje go w ścisłej czołówce światowej podobnych systemów (2-3 miejsce na świecie [1,4,6-7]). System SPOJ wykorzystywany jest również do prowadzenia międzynarodowych konkursów programistycznych.


  • Zmiana odporności na przebicie statyczne geowłóknin pod wpływem wbudowania w konstrukcję ziemną
    • Adam Bolt
    • Monika Piotrowska
    2005

    W artykule przedstawiono zmiany odporności na przebicie geowłóknin, pełniących funkcje separacyjno-ochronne, stosując badania cech wytrzymałościowych, pozwalających określić zmiany zachodzące w geosyntetykach na skutek wbudowania w konstrukcje ziemne.


  • Zmiany stężeń siarczanów w wodach podziemnych piętra czwartorzędowego Gdańska na Tarasie Nadmorskim = The sulphates concentration in the quaternary aquifer of the marine terrace in Gdańsk
    • Maria Przewłócka
    2005

    Długoletnia eksploatacja wód podziemnych czwartorzędowego piętra wodonośnego na Tarasie Nadmorskim doprowadziła do zmian składu chemicznego pobieranej wody. Zmiany te można ocenić m.in. na podstawie zawartości jonu siarczanowego, uważanego za jeden ze wskaźników antropopresji. W tym celu określono naturalne i aktualne tło hydrogeochemiczne oraz porównano ich zakresy. Stwierdzono wzrost stężeń jonu siarczanowego, różny jednak na poszczególnych ujęciach Tarasu. Ciekawy okazał się zakres naturalnego tła dla tego obszaru, różniący się od typowych stężeń występujących w strefie zasilania, czyli na Pojezierzu Kaszubskim.


  • Zmiany w architekturze i przeznaczeniu obiektów więziennych przy ulicy Kurkowej i jej okolicy w XIX i XX wieku
    • Robert Hirsch
    2005 Przegląd Więziennictwa Polskiego

    Tekst dotyczy historii budowy i funkcji kompleksu zabudowy sądowniczo-więziennej przy ul. Kurkowej w Gdańsku


  • Zmiany w dostepności do uprawnień budowlanych
    • Ziemowit Suligowski
    2005

    Omówiono konsekwencje zmian w prawie budowlanym z lipca 2005 roku. Wykazano istotne różnice w traktowaniu absolwentów wyższych studiów ''magisterskich'' i ''zawodowych''. Przedstawiono konsekwencje dla osób z wykształceniem ''pokrewnym'' i ''średnim odpowiednim''


  • Zniszczenie korozyjne wymiennika ciepła = Corrosion failure of a heat exchanger
    • Maria Głowacka
    2005

    Płytowy wymiennik ciepła ze stali 316L uległ zniszczeniu po trzech latach eksploatacji, wskutek perforacji po czyszczeniu nieodpowiednim środkiem czyszczącym.


  • Zrównoważone formy funkcjonowania miasta i jego otoczenia
    • Anna Górka
    2005 Full text

    W artykule przedstawiony jest przegląd koncepcji równoważenia miasta i jego otoczenia. W szczególności omówiona jest idea miasta zwartego, miejskiej wioski, nowego urbanizmu, permaculture, jurydyki.


  • Zrównoważony rozwój i dziedzictwo w budownictwie
    • Zbigniew Cywiński
    2005

    W dobie przyspieszonej eksploatacji nieodnawialnych źródeł energii, realizacja hasła zrónoważonego rozwoju gospodarki i środowiska człowieka staje się pilną potrzebą. Bez zmiany mentalności człowieka, a inżyniera budownictwa w szczególności, rozwój taki jest niemożliwy. Takiej zmianie sprzyja odwoływanie się do osiągnięć pokoleń minionych. artykuł wskazuje na promowanie takiej postawy w PG - poprzez organizowanie, począwszy od roku 1993, szeregu stosownych spotkań międzynarodowych.


  • Zuschrift zu Kurrer K.-E.: Zur Entwicklung der technisch-wissenschaftlichen Gemeinschaftsarbeit des Deutschen Stahlbau-Verbandes - Teil II.
    • Zbigniew Cywiński
    2005

    W dyskusji przedstawiono niemieckie odniesienia do nauki polskiej, jakie dostrzeżono w wydawnictwie Stahlbau-Kalenders 1939.


  • Zużyty węgiel aktywowany jako paliwo
    • Jan Hupka
    • Jerzy Rzechuła
    • Robert Aranowski
    • Jan Król
    2005

    Węgiel aktywowany najczęściej jest wykorzystywany do oczyszczania substancji lub usuwania toksycznych związków chemicznych w procesach przemysłowych. W czasie użytkowania możliwości sorpcyjne węgla obniżają się i ostatecznie staje się on odpadem, który najczęściej zaliczany jest do odpadów niebezpiecznych.


  • Związki metaloorganiczne w glebach i osadach dennych - występowanie, przemiany i oznaczanie = Metallorganic compounds in soils and sediments - occurence, transformations and determination
    • Aleksandra Dubiella-Jackowska
    • Andrzej Wasik
    • Jacek Namieśnik
    2005

    W oparciu o literaturę poświęconą występowaniu i sposobom oznaczania wybranych związków metaloorganicznych rtęci, cyny, ołowiu, selenu i arsenu, przedstawiono źródła ich występowania, zastosowanie oraz mechanizm toksycznego działania. Przedstawiono podstawowe zagadnienia związane z analityką specjacyjną oraz scharakteryzowano podstawowe etapy procedury analitycznej, stosowanej do oznaczania związków metaloorganicznych (Hg, Sn, Pb, Se, As) w próbkach gleb i osadów dennych, z uwzględnieniem następujących etapów: pobieranie próbek, konserwacja, przechowywanie, ekstrakcja, separacja i oznaczanie.


  • Zwiększenie trwałości łożyska wzdłużnego elektrowni wodnej poprzez zastosowanie podatnego podparcia segmentów
    • Rafał Gawarkiewicz
    • Artur Olszewski
    2005

    W pracy przedstawiono zagadnienie projektowania systemu elastycznego podparcia klocków łożyska wzdłużnego turbiny elektrowni wodnej. Do obliczeń użyto program Ansys wykorzystujący metodę elementów skończonych. Otrzymane wyniki posłużyły do zaprojektowania i wdrożenia systemu elastycznego podparcia klocków łożyskowych istniejącej turbiny elektrowni wodnej.


  • Źródła, otrzymywanie i przydatność niektórych termostabilnych enzymów w przetwórstwie skrobi i mleka
    • Józef Synowiecki
    • Anna Zdziebło
    • Beata Grzybowska
    2005

    Prezentowane wyniki wskazują na możliwość usprawnienia produkcji syropów skrobiowych przez zastosowanie rekombinantowej alfa-amylazy z Pyrococcus woesei i termostabilnej alfa-glukozydazy z Thermus thermophilus. Wykazano także przydatność rekombinantowej, termosta-bilnej beta-galaktozydazy z Pyrococcus woesei do wytwarzania bez-laktozowego mleka i serwatki. Enzym ten wykazuje dużą termostabil-ność i znaczną aktywność w szerokim zakresie pH (4,3-6,6). Umożliwia to zastosowanie wymienionej beta-galaktozydazy do hydrolizy laktozy w warunkach eliminujących mikrobiologiczne zanieczyszczenie reaktora z unieruchomionym enzymem. Rekombinantową alfa-amylazę i beta-galaktozydazę uzyskiwano przeprowadzając ekspresję genów z Pyro-coccus woesei w komórkach Escherichia coli i strącając w podwyż-szonej temperaturze termolabilne białka balastowe. Uzyskana w ten sposób alfa-amylaza przejawia największą aktywność w 93 st.C przy pH 5,6 i wykazuje znaczną termostabilność, zachowując 24 % początkowej aktywności po 2 godz. inkubacji (pH 5,6) w temp. 120 C. Inną zaletą wytworzonej alfa-amylazy jest brak wpływu jonów wapnia na aktywność i stabilność enzymu. Aktywacja jonami wapnia nie jest również konieczna w przypadku wytwarzania syropów glukozowych z udziałem termostabilnej alfa-glukozydazy z Thermus thermophilus.


  • Źródło ciepła dla obiektu użyteczności publicznejzagospodarowujące energię słoneczną i geotermalną
    • Piotr Kubski
    2005

    Przedstawiono, zrealizowaną w ramach termomodernizacji obiektu, koncepcję modernizacji systemu grzewczego w obiekcie szkolno-hotelarskim. Poprzedzona termorenowacją przegród budowlanych obiektu, modernizacja źródła ciepła polegała na zastosowaniu kolektorów słonecznych, sprężarkowych pomp grzejnych oraz nowoczesnego kotła wodnego. Szczegółowo opisano układ źródła ciepła w rozpatrywanym obiekcie.


  • (μ-Tri-tert-butoxysilanethiolato)bis[(tetrahydrofuran)lithium(I)] and catena-poly[[bis(μ-tri-tert-butoxysilanethiolato)dilithium(I)]-μ-dimethoxyethane]: solvent coordination as the structure-forming factor.
    • Elżbieta Jesionka
    • Anna Ciborska
    • Jarosław Chojnacki
    • Wiesław Wojnowski
    2005

    Opisano syntezę oraz wyznaczono strukturę molekularną i krystaliczną dwóch solwatowanych tri-tert-butoksysilanotiolanów litu. W przypadku użycia tetrahydrofuranu obserwuje się tworzenie struktury, zawierającej izolowane dimery. Zastosowanie dimetoksyetanu powoduje utworzenie struktury łańcuchowej, którą można uznać za przykład polimeru koordynacyjnego.