Artykuł poświęcony jest rekonstrukcji głównych założeń koncepcji ideologii. którą można znaleźć we wczesnych pismach Juergena Habermasa. Habermas przedefiniował zadanie teorii krytycznej, kiedy przyszło mu zmierzyć się z aporiami teorii krytycznej tzw. pierwszego pokolenia szkoły frankfurckiej. Autor "Strukturalnych przeobrażeń sfery publicznej" odrzucił totalizująca krytykę zachodniego rozumu przedstawioną w "Dialektyce oświecenia" i zaproponował, aby rozróżnić dwa oblicza racjonalizacji, które w dziele Horkheimera i Adorno były jeszcze nieodróżnialne. Na bazie wspomnianej powyżej dwuaspektowości działania społecznego (skoncentrowanego na pracy bądź na komunikacji, Habermas wstępnie definiuje ideologię jako stłumienie sfery etycznej, co w rezultacie prowadzi do zredukowania płaszczyzny kwestii praktycznych do czysto technicznych, odnajdowanych w tkance społeczeństwie pod postacią celowo-racjonalnych dyrektyw i procedur. Według Habermasa ideologia współcześnie manifestuje się pod postacią takich zjawisk jak scjentyzacja polityki, depolityzacja sfery publicznej czy decyzjonizm. Ich wspólną cechą jest wyeliminowanie sfery namysłu praktycznego, co w konsekwencji prowadzi do naruszenia fundamentalnego interesu ludzkiego gatunku, którym jest ideał komunikacji wolnej od przymusu.
Authors
Additional information
- Category
- Publikacja w czasopiśmie
- Type
- artykuły w czasopismach recenzowanych i innych wydawnictwach ciągłych
- Language
- polski
- Publication year
- 2013
