Repozytorium publikacji - Politechnika Gdańska

Ustawienia strony

english
Repozytorium publikacji
Politechniki Gdańskiej

Pokaż publikacje z roku

Publikacje z roku 2023

Pokaż wszystkie
  • Machine learning-based seismic response and performance assessment of reinforced concrete buildings
    • Farzin Kazemi
    • Neda Asgarkhani
    • Robert Jankowski
    2023 Pełny tekst Archives of Civil and Mechanical Engineering

    Complexity and unpredictability nature of earthquakes makes them unique external loads that there is no unique formula used for the prediction of seismic responses. Hence, this research aims to implement the most well-known Machine Learning (ML) methods in Python software to propose a prediction model for seismic response and performance assessment of Reinforced Concrete Moment-Resisting Frames (RC MRFs). To prepare 92,400 data points of training dataset for developing data-driven techniques, Incremental Dynamic Analyses (IDAs) were performed considering 165 RC MRFs with two-, to twelve-Story elevations having the bay lengths of 5.0 m, 6.1 m, and 7.6 m assuming near-fault seismic excitations. Then, important structural features were considered in datasets to train and test the ML-based prediction models, which were improved with innovative techniques. The results show that improved algorithms have higher R2 values for estimating the Maximum Interstory Drift Ratio (IDRmax), and two improved algorithms of artificial neural networks and extreme gradient boosting can estimate the Median of IDA curves (M-IDAs) of RC MRFs, which can be used to estimate the seismic limit-state capacity and performance assessment of existing or newly constructed RC buildings. To validate the generality and accuracy of the proposed ML-based prediction model, a five-Story RC building with different input features was used, and the results are promising. Therefore, graphical user interface is introduced as user-friendly tool to help researchers in estimating the seismic limit-state capacity of RC buildings, while reducing the computational cost and analytical efforts.

  • Macro-nutrients recovery from liquid waste as a sustainable resource for production of recovered mineral fertilizer: Uncovering alternative options to sustain global food security cost-effectively
    • Bogna Śniatała
    • Tonni Agustiono Kurniawan
    • Dominika Sobotka
    • Jacek Mąkinia
    • Mohd Hafiz Dzarfan Othman
    2023 SCIENCE OF THE TOTAL ENVIRONMENT

    Global food security, which has emerged as one of the sustainability challenges, impacts every country. As food cannot be generated without involving nutrients, research has intensified recently to recover unused nutrients from waste streams. As a finite resource, phosphorus (P) is largely wasted. This work critically reviews the technical applicability of various water technologies to recover macro-nutrients such as P, N, and K from wastewater. Struvite precipitation, adsorption, ion exchange, and membrane filtration are applied for nutrient recovery. Technological strengths and drawbacks in their applications are evaluated and compared. Their operational conditions such as pH, dose required, initial nutrient concentration, and treatment performance are presented. Cost-effectiveness of the technologies for P or N recovery is also elaborated. It is evident from a literature survey of 310 published studies (1985–2022) that no single technique can effectively and universally recover target macro-nutrients from liquid waste. Struvite precipitation is commonly used to recover over 95 % of P from sludge digestate with its concentration ranging from 200 to 4000 mg/L. The recovered precipitate can be reused as a fertilizer due to its high content of P and N. Phosphate removal of higher than 80 % can be achieved by struvite precipitation when the molar ratio of Mg2+/PO4 3− ranges between 1.1 and 1.3. The applications of artificial intelligence (AI) to collect data on critical parameters control optimization, improve treatment effectiveness, and facilitate water utilities to upscale water treatment plants. Such infrastructure in the plants could enable the recovered materials to be reused to sustain food security. As nutrient recovery is crucial in wastewater treatment, water treatment plant operators need to consider (1) the costs of nutrient recovery techniques; (2) their applicability; (3) their benefits and implications. It is essential to note that the treatment cost of P and/or N-laden wastewater depends on the process applied and local conditions.

  • Magazynowanie ciepła
    • Michał Ryms
    2023

    Magazynowanie ciepła, obok magazynowania energii elektrycznej, w dzisiejszych czasach stanowi podstawę zrównoważonego gospodarowania zasobami surowcowymi. Przyczynia się do poprawy efektywności energetycznej procesów przemysłowych, wydajniejszego ogrzewania obiektów czy pomieszczeń, a dzięki wykorzystaniu różnego rodzaju urządzeń i materiałów sprzyja zmniejszeniu zużycia paliw, w efekcie czego następuje ograniczenie emisji do środowiska nadmiernej ilości gazów cieplarnianych, pyłów, tlenków azotu i innych produktów ubocznych produkcji ciepła. Tym samym magazynowanie ciepła staje się obecnie nie tylko koniecznością, lecz także obowiązkiem, jeśli chcemy optymalizować wykorzystanie paliw i dbać o środowisko, w którym żyjemy. Ciepło można magazynować na wiele sposobów: począwszy od gromadzenia w zasobnikach ciepłej wody użytkowej w domowych instalacjach wodno-grzewczych przez systemy zintegrowane z instalacją wspieraną przez odnawialne źródła energii (kolektory słoneczne, pompy ciepła), skończywszy na komercyjnych magazynach ciepła dużych mocy opartych na odzysku przemysłowej energii odpadowej.

  • Magazynowanie energii elektrycznej
    • Monika Wilamowska-Zawłocka
    2023

    Światowa gospodarka opiera się na energii, dlatego wymaga się, aby energia była łatwo dostępna, stosunkowo tania, a jej dostawy niezawodne. Zmiany klimatyczne powodują jednak, że wzrastają wymogi dotyczące redukcji emisji CO2, a co za tym idzie – zwiększenia udziału „zielonej energii” pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Ramy europejskiej polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 zakładają m.in. redukcję emisji ditlenku węgla o co najmniej 55% względem poziomu z 1990 r. oraz zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych do 32%. Dostawy energii ze źródeł odnawialnych nie są stabilne, ponieważ zależą od warunków pogodowych. Aby mieć dostęp do energii zawsze, kiedy jest ona potrzebna, należy zabezpieczyć niezbędny bufor energii w postaci magazynu. Wydajne magazynowanie energii elektrycznej jest zatem kluczowe, aby móc sukcesywnie zwiększać udział energii ze źródeł odnawialnych. Oprócz stacjonarnych magazynów energii ważną rolę w zmniejszaniu emisji CO2 odgrywają samochody elektryczne. Bezemisyjny transport oznacza niższą emisję nie tylko CO2, lecz także innych zanieczyszczeń, tj. bezno(a)piren, tlenki azotu czy pyły zawieszone. Obserwowany w ostatnich latach oraz przewidywany dalszy wzrost udziału samochodów o napędzie hybrydowym i elektrycznym zapewne przyczyni się więc do poprawy jakości powietrza w miastach. Energię elektryczną można magazynować przez konwertowanie jej na energię chemiczną i uwalnianie w pożądanym czasie. Technologie elektrochemicznego magazynowania energii są i będą odgrywać dużą rolę w osiągnięciu założonych celów polityki klimatyczno-energetycznej. W rozdziale omówiono najnowsze trendy dotyczące urządzeń służących do konwersji i magazynowania energii, z uwzględnieniem możliwości wykorzystywania ich w dużej skali jako magazynów stacjonarnych, sprzężonych z odnawialnymi źródłami energii. Poruszone zostaną kwestie dostępności pierwiastków do produkcji urządzeń do magazynowania energii oraz związane z tym problemy geopolityczne. Ponadto przedstawione będą wyzwania i potencjalne kierunki dalszego rozwoju, w tym możliwości uzyskiwania bardziej ekologicznych magazynów energii z wykorzystaniem materiałów pochodzących z recyklingu.

  • Magnetic anisotropy and structural flexibility in the f ield-induced single ion magnets [Co{(OPPh2) (EPPh2)N}2], E = S, Se, explored by experimental and computational methods
    • Eleftherios Ferentinos
    • Demeter Tzeli
    • Silvia Sottini
    • Edgar J.J. Groenen
    • Mykhaylo Ozerov
    • Giordano Poneti
    • Kinga Kaniewska-Laskowska
    • J. Krzystek
    • Panayotis Kyritsis
    2023 Pełny tekst DALTON TRANSACTIONS

    During the last few years, a large number of mononuclear Co(II) complexes of various coordination geometries have been explored as potential single ion magnets (SIMs). In the work presented herein, the Co(II) S = 3/2 tetrahedral [Co{(OPPh2)(EPPh2)N}2], E = S, Se, complexes (abbreviated as CoO2E2), bearing chalcogenated mixed donor-atom imidodiphosphinato ligands, were studied by both experimental and computational techniques. Specifically, direct current (DC) magnetometry provided estimations of their zerof ield splitting (zfs) axial (D) and rhombic (E) parameter values, which were more accurately determined by a combination of far-infrared magnetic spectroscopy and high-frequency and-field EPR spectroscopy studies. The latter combination of techniques was also implemented for the S = 3/2 tetrahedral [Co Received 14th October 2022, Accepted 14th January 2023 DOI: 10.1039/d2dt03335f rsc.li/dalton Introduction {(EPiPr2)2N}2], E = S, Se, complexes, confirming the previously determined magnitude of their zfs parameters. For both pairs of complexes (E = S, Se), it is concluded that the identity of the E donor atom does not significantly affect their zfs parameters. High-resolution multifrequency EPR studies of CoO2E2 provided evidence of multiple conformations, which are more clearly observed for CoO2Se2, in agreement with the structural disorder previously established for this complex by X-ray crystallography. The CoO2E2 complexes were shown to be field-induced SIMs, i.e., they exhibit slow relaxation of magnetization in the presence of an external DC magnetic field. Advanced quantum-chemical calculations on CoO2E2 provided additional insight into their electronic and structural properties.

  • Magnetic deep eutectic solvents as efficient media for extraction of furfural and 5-hydroxymethylfurfural from aqueous samples
    • Patrycja Makoś-Chełstowska
    • Karolina Kucharska
    • Edyta Słupek
    • Jacek Gębicki
    • Miguel de la Guardia
    2023 JOURNAL OF MOLECULAR LIQUIDS

    The extraction of furfural (FF) and 5-hydroxymethylfurfural (HMF) from hydrolysates is currently one of the main challenges in bio-refinery. In this work, the separation of FF and HMF from the aqueous phase was carried out using a new type of green solvents – Magnetic Deep Eutectic Solvents (MDES). A conductor-like screening model for realistic solvents (COSMO-RS) was used for the preselection of 400 MDES. MDES which exhibit the highest FF and HMF solubility were prepared. The detailed physicochemical (i.e. density, viscosity, melting point) and structural characterization of new solvents using spectroscopic analysis and density functional theory (DFT) were performed. The most important liquid–liquid extraction parameters, i.e. the type of MDES, pH, temperature, extraction time, and the ratio of MDES to aqueous phase were carefully optimized using Central Composite Design model (CCD). In addition, multistage extraction, MDES regeneration, and reusability were also examined. The obtained results indicate that MDES consisting of menthol, thymol, and FeCl3 in a 1:1:0.5 M ratio could easily extract both FF and HMF from model and real hydrolysates samples with 98.5 and 78.8 % efficiency, respectively. The MDES regeneration studies demonstrated that the extraction efficiency did not change after 15 regeneration cycles. The mechanism of FF and HMF extraction indicates that van der Waals interactions were the main driving force for the extraction process. A great advantage of the proposed method was the possibility to eliminate the tedious centrifugation step for phase separation by using solvents with magnetic properties.

  • Magnetic signature reproduction of ferromagnetic ships at arbitrary geographical position, direction and depth using a multi-dipole model
    • Mirosław Wołoszyn
    • Jarosław Tarnawski
    2023 Pełny tekst Scientific Reports

    The reproduction of magnetic signatures is an important issue concerning the safety of ship traffic, as well as the identification and classification of vessels. Moreover, military applications of magnetic signatures and their reproduction refer to the activation or protection against activation of magnetic naval mines. Previous works on this subject focused on recording and replicating the signatures under the same conditions as those under which they were measured, e.g., on the same ship courses. In this article, much greater capabilities of the multi-dipole model are presented, including simultaneous identification of permanent and induced magnetism. Determining the dipole values using the data from cardinal directions gives the possibility of determining the magnetic field density at any trajectory (position), direction, or depth, with further reconstruction of the entire magnetic field on the basis of residual measurements. For the purpose of this article, a numerical test model of a corvette-type ship has been modelled in Opera simulation software for different geographical positions. The synthetic data from the simulator served as the data source for determining the parameters of the multi-dipole model and the reference data for the verification of the signatures reconstructed for other positions, directions, and depths than those used to determine the model parameters. To determine all permanent magnetization components, data sets were used for two different values of the external magnetic field vertical component. Finally, as a culmination of the demonstration of model universality, the entire magnetic field around the ship was reproduced for different control points on Earth, and for different courses and depths. Investigating the possibility of reconstructing the magnetic signature at a different geographic location than the place where the measurement was made for model synthesis is the main original issue considered in this paper.

  • Magnetically recyclable TiO2/MXene/MnFe2O4 photocatalyst for enhanced peroxymonosulphate-assisted photocatalytic degradation of carbamazepine and ibuprofen under simulated solar light
    • Anna Grzegórska
    • Joseph Chibueze Ofoegbu
    • Laura Cervera-Gabalda
    • Cristina Gómez-Polo
    • Diana Sannino
    • Anna Zielińska-Jurek
    2023 Pełny tekst Journal of Environmental Chemical Engineering

    In this study, a novel TiO2/Ti3C2/MnFe2O4 magnetic photocatalyst with dual properties, enabling (i) improved photocatalytic degradation with PMS activation under simulated solar light and (ii) magnetic separation after the degradation process in an external magnetic field was developed and applied for the efficient photodegradation pharmaceutically active compounds (PhACs) frequently present in wastewater and surface waters worldwide. MXene was used as a Ti precursor for anatase/rutile synthesis and as a co-catalyst in the photodegradation process. Manganese ferrite with ferrimagnetic properties was coupled with the TiO2/Ti3C2 composite to facilitate the magnetic separation after the purification process in an external magnetic field. Moreover, MnFe2O4 was used for PMS activation, producing •SO4- radicals with a strong oxidation ability and higher redox potential of 2.5–3.1 V (vs. NHE) than •OH radicals with a standard oxidation–reduction potential of 2.8 V. The effect of the manganese ferrite content in the composite structure (5 wt% and 20 wt%) on the physicochemical properties and photocatalytic activity of the magnetic photocatalyst was investigated. Furthermore, the most photocatalytic active composite of TiO2/MXene/5%MnFe2O4 was used for peroxymonosulphate-assisted photocatalytic degradation of ibuprofen and carbamazepine. The effect of peroxymonosulphate concentration (0.0625 mM, 0.125 mM, and 0.25 mM) and the synergistic effect of PMS activation on photocatalytic degradation was studied. Based on the obtained results, it was found that TiO2/MXene/5%MnFe2O4/PMS process is an efficient advanced treatment technology for the oxidation of emerging contaminants that are not susceptible to biodegradation. Carbamazepine and ibuprofen were completely degraded within 20 min and 10 min of the PMS-assisted photodegradation process under simulated solar light. The trapping experiments confirmed that •SO4- and •O2- are the main oxidising species involved in the CBZ degradation, while •SO4- and h+ in the IBP degradation. Furthermore, introducing interfering ions of Na+, Ca2+, Mg2+, Cl-, and SO42– in the model seawater did not affect the removal efficiency of both pharmaceuticals. In terms of reusability, the performance of the TiO2/MXene/5% MnFe2O4/PMS photocatalyst was stable after four subsequent cycles of carbamazepine and ibuprofen degradation.

  • Magnetoelectric, spectroscopic, optical and elastic properties of Co-doped BaTiO3 ceramics
    • Renata Bujakiewicz-Koronska
    • Łukasz Gondek
    • Leonid Vasylechko
    • Maria Balanda
    • Ewa Juszynska-Galazka
    • Miroslaw Galazka
    • Dorota Majda
    • Wojciech Piekarczyk
    • Antoni Zywczak
    • Agnieszka Ciżman
    • Maciej Sitarz
    • Piotr Jelen
    • Wojciech Salamon
    • Piotr Czaja
    • Jaroslaw Jedryka
    • Kamil Koronski
    • Anna Kalvane
    • Karolina Górnicka
    • Ewa Markiewicz
    • Satoshi Yamashita
    • Yasuhiro Nakazawa
    • Jarosław Jędryka
    2023 JOURNAL OF ALLOYS AND COMPOUNDS

    he BaTiO3 perovskite is widely used in the electronic technology due to its dielectric, piezoelectric and ferroelectric properties and is a well-known base for obtaining a promising multifunctional material. In this paper we report the extensive studies on the Co-doped BaTiO3 ceramics for the wide range cobalt content. Full structural characterization of studied samples in a 20–450 K range was provided. The results of research on spectroscopic, dielectric, electronic, optical, magnetic and elastic properties are presented. The superior dielectric properties to those exhibited by the parent compound have been found. Namely, the reduction of dielectric losses and stability of the dielectric permittivity in the vicinity of the room temperature are reported. Additionally, our research revealed: broadening of the dielectric anomalies related to the ferroelectric-paraelectric phase transition, shifting the Curie point towards lower temperatures, displacive mechanism of Curie phase transition with order-disorder contributions; maximum value of the real part of dielectric permittivity of about 5000 at Curie point for 0.05 wt% of Co-doping, value of the activation energy ∼ 0.9 eV as the result of the migration of oxygen vacancies that are generated due to charge compensation, and the occurrence of magnetoelectric response. At last, the Co-doped BaTiO3 shows potential to use in non-linear optoelectronic devices, while no evidence of multiferroic properties, suggested in the literature, was found.

  • Maillard-reaction (glycation) of biopolymeric packaging films; principles, mechanisms, food applications
    • Wanli Zhang
    • Maryam Azizi-Lalabadi
    • Swarup Roy
    • Shamimeh Azimi Salim
    • Roberto Castro Munoz
    • Seid Mahdi Jafari
    2023 TRENDS IN FOOD SCIENCE & TECHNOLOGY

    Background The biodegradable, biocompatible, sustainable, and renewable nature of biomaterials has led to increased interest in developing biopolymeric food packaging films (BFPFs) with green ingredients and strategies. To enhance the performance of these films, biopolymer molecules can be modified or combined with additives like nanomaterials, cross-linkers, bioactive compounds, and other polymers, particularly with Maillard-reaction (MR), as a promising approach to enhance the performance of degradable BFPFs. Scope and approach In this work, after an overview of MR chemistry, the MR in different types of biopolymers have been discussed in detail. In addition, this work summarizes the application of MR cross-linked BFPFs in recent years. Key findings and conclusions The MR is an effective cross-linking method that can improve the properties of BFPFs. The extent of cross-linking induced by MR depends on the reaction degree, and its occurrence can be controlled during different stages of film-formation solution and drying. The initiation of MR requires a specific temperature range. Additionally, MR products can serve as functional additives that provide antibacterial and antioxidant activities to BFPFs.

  • Mało znane rozwiązania konstrukcyjne oraz funkcjonalno - użytkowe budynków w powojennej Gdyni Wybrane przykłady
    • Maciej Niedostatkiewicz
    2023

    Celem publikacji jest przedstawienie przykładów z realizacji budownictwa z lat 1950–1970, które świadczą o dużym zaangażowaniu zarówno projektantów, jak i wykonawców we wprowadzanie postępu technicznego w celu przyśpieszenia tempa realizacji inwestycji, co było działaniem priorytetowym w okresie odbudowy kraju ze zniszczeń będących następstwem II wojny światowej

  • Management of MV/LV Transformer Replacement Based on AMI Platform
    • Krzysztof Dobrzyński
    • Sławomir Noske
    • Dominik Falkowski
    2023 Automatyka Elektryka Zakłócenia

    The paper presents the extended possibilities of managing the selection and replacement of MV/LV transformers using the measurement data from the Advanced Metering Infrastructure (AMI) system. The analysis was conducted on samples of over 1900 transformers that operate in two different types of MV grids: rural and urban. The analysis has shown that there is a great potential in the field of optimizing the rated power of the transformers.

  • Management Strategy for Seaports Aspiring to Green Logistical Goals of IMO: Technology and Policy Solutions
    • Thanh Tuan Le
    • Hoang Phuong Nguyen
    • Krzysztof Rudzki
    • Lech Rowiński
    • Viet Duc Bui
    • Thanh Hai Truong
    • Huu Cuong Le
    • Nguyen Dang Khoa Pham
    2023 Pełny tekst Polish Maritime Research

    Recently, because of serious global challenges including the consumption of energy and climate change, there has been an increase in interest in the environmental effect of port operations and expansion. More interestingly, a strategic tendency in seaport advancement has been to manage the seaport system using a model which balances environmental volatility and economic development demands. An energy efficient management system is regarded as being vital for meeting the strict rules aimed at reducing the environmental pollution caused by port facility activities. Moreover, the enhanced supervision of port system operating methods and technical resolutions for energy utilisation also raise significant issues. In addition, low-carbon ports, as well as green port models, are becoming increasingly popular in seafaring nations. This study comprises a comprehensive assessment of operational methods, cutting-edge technologies for sustainable generation, storage, and transformation of energy, as well as systems of smart grid management, to develop a green seaport system, obtaining optimum operational efficiency and environmental protection. It is thought that using a holistic method and adaptive management, based on a framework of sustainable and green energy, could stimulate creative thinking, consensus building, and cooperation, as well as streamline the regulatory demands associated with port energy management. Although several aspects of sustainability and green energy could increase initial expenditure, they might result in significant life cycle savings due to decreased consumption of energy and output of emissions, as well as reduced operational and maintenance expenses

  • Mangiferin Affects Melanin Synthesis by an Influence on Tyrosinase: Inhibition, Mechanism of Action and Molecular Docking Studies
    • Anna Hering
    • Justyna Stefanowicz-Hajduk
    • Szymon Dziomba
    • Rafal Halasa
    • Radosław Krzemieniecki
    • Subrahmanyam Sappati
    • Maciej Baginski
    • Renata J. Ochocka
    • Sappati, Subrahmanyam
    2023 Pełny tekst Antioxidants

    Mangiferin is a strong antioxidant that presents a wide range of biological activities. The aim of this study was to evaluate, for the first time, the influence of mangiferin on tyrosinase, an enzyme responsible for melanin synthesis and the unwanted browning process of food. The research included both the kinetics and molecular interactions between tyrosinase and mangiferin. The research proved that mangiferin inhibits tyrosinase activity in a dose-dependent manner with IC50 290 +/− 6.04 µM, which was found comparable with the standard kojic acid (IC50 217.45 +/− 2.54 µM). The mechanism of inhibition was described as mixed inhibition. The interaction between tyrosinase enzyme and mangiferin was confirmed with capillary electrophoresis (CE). The analysis indicated the formation of two main, and four less significant complexes. These results have also been supported by the molecular docking studies. It was indicated that mangiferin binds to tyrosinase, similarly to L-DOPA molecule, both in the active center and peripheral site. As it was presented in molecular docking studies, mangiferin and L-DOPA molecules can interact in a similar way with surrounding amino acid residues of tyrosinase. Additionally, hydroxyl groups of mangiferin may interact with amino acids on the tyrosinase external surface causing non-specific interaction.

  • Mapping of Flood-Prone Areas Utilizing GIS Techniques and Remote Sensing: A Case Study of Duhok, Kurdistan Region of Iraq
    • Aumed M Amen
    • Andam Mustafa
    • Dalshad Ahmed Kareem
    • Hasan Mohammed Hameed
    • Ayub Anwar Mirza
    • Michał Szydłowski
    • Bala Kawa M. Saleem
    2023 Pełny tekst Remote Sensing

    One of the most common types of natural disaster, floods can happen anywhere on Earth, except in the polar regions. The severity of the damage caused by flooding can be reduced by putting proper management and protocols into place. Using remote sensing and a geospatial methodology, this study attempts to identify flood-vulnerable areas of the central district of Duhok, Iraq. The analytical hierarchy process (AHP) technique was used to give relative weights to 12 contributing parameters, including elevation, slope, distance from the river, rainfall, land use land cover, soil, lithology, topographic roughness index, topographic wetness index, aspect, the sediment transport index, and the stream power index in order to calculate the Flood Hazard Index (FHI). The relative importance of each criterion was revealed by a sensitivity analysis of the parameter values. This research developed a final flood susceptibility map and identified high-susceptible zones. This was classified anywhere from very low to very high classifications for its potential flood hazard. The generated map indicates that 44.72 km2 of the total land area of the study area in Duhok city has a very high susceptibility to flooding, and that these areas require significant attention from government authorities in order to reduce flood vulnerability

  • Mark Fisher. Dziwaczne i osobliwe. Przekład i posłowie: Andrzej Karalus i Tymon Adamczewski
    • Andrzej Karalus
    • Tymon Adamczewski
    2023

    Dziwaczne i osobliwe to zbiór esejów, w których autor dowodzi, że wiele spośród znanych dzieł kultury można opisać kategoriami dziwaczności lub osobliwości. Pojęcia te, choć bardzo do siebie zbliżone, nie są tożsame. Oba kojarzone są z horrorem lub literaturą sceince fiction, ale wykraczają poza jego ramy. Dotykają tego, co zewnętrzne i nieznane, niepokojące, ale niekoniecznie przerażające. Kategorie dziwaczności i osobliwości Fisher przykłada do dzieł takich twórców i twórczyń jak: H.P. Lovecraft, H.G. Wells, Daphne Du Maurier, Margaret Atwood, Stanley Kubrick czy Christoper Nolan. Ostatecznie otrzymujemy coś, co można by nazwać projektem "estetyki zewnętrza".

  • Mark Fisher: od hauntologii do estetyki zewnętrzności
    • Andrzej Karalus
    • Tymon Adamczewski
    2023

    W artykule zrekapitulowany zostaje projekt estetyki zewnętrza Marka Fishera, tak jak został zarysowany w artykułach i książce Dziwaczne i osobliwe. Artykuł osadza poszukiwania Fishera w szerszej ramie pojęciowej (w kontekście tzw. brytyjskiej teorii spekulatywno-kulturowej), jak i na tle wątków akceleracjonistycznych.

  • Mask Detection and Classification in Thermal Face Images
    • Natalia Kowalczyk
    • Milena Sobotka
    • Jacek Rumiński
    2023 Pełny tekst IEEE Access

    Face masks are recommended to reduce the transmission of many viruses, especially SARS-CoV-2. Therefore, the automatic detection of whether there is a mask on the face, what type of mask is worn, and how it is worn is an important research topic. In this work, the use of thermal imaging was considered to analyze the possibility of detecting (localizing) a mask on the face, as well as to check whether it is possible to classify the type of mask on the face. The previously proposed dataset of thermal images was extended and annotated with the description of a type of mask and a location of a mask within a face. Different deep learning models were adapted. The best model for face mask detection turned out to be the Yolov5 model in the “nano” version, reaching mAP higher than 97% and precision of about 95%. High accuracy was also obtained for mask type classification. The best results were obtained for the convolutional neural network model built on an autoencoder initially trained in the thermal image reconstruction problem. The pretrained encoder was used to train a classifier which achieved an accuracy of 91%.

  • MASTERPLAN SKUTECZNYM NARZĘDZIEM PLANOWANIA DZIELNIC
    • Weronika Mazurkiewicz
    2023 Przegląd Komunalny

    Przy równocześnie trwających pracach nad zmianą ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw wydaje się być zasadne poszukiwanie rozwiązań sprzyjających zahamowaniu dalszej degradacji przestrzeni niekoniecznie określonych ramami ustawowymi i prawem. Artykuł jest próbą ukazania zastosowania pozaustawowego dokumentu, jakim jest masterplan w polskich ramach planistycznych w celu kreowania spójnych wizji przestrzennych dla dzielnic i całościowych struktur przestrzennych. Od kilku lat toczy się dyskusja prowadzona przez samorządowców, urbanistów, środowiska naukowe, inwestorów i mieszkańców na temat zmian w systemie planowania przestrzennego oraz racjonalnej polityki przestrzennej w Polsce. Mamy też do czynienia zkryzysem przestrzennym narastającym od wielu lat, skutkującym m.in. rozlewaniem się miast, chaosem przestrzennym i rozproszeniem zabudowy, która często ma charakter niekompletny, gniazdowy i przypadkowy. Wydaje się, że propozycja zmiany ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w obecnej formie nie rozwiązuje wszystkich niedoskonałości prawa, szeroko komentowanych w ostatnich latach. Nie znaczy to jednak, że chaos przestrzenny musi dalej postępować. Jednym z rozwiązań stosowanych nieobligatoryjnie (niewymaganych ustawowo) jest stosowanie interdyscyplinarnych strategicznych dokumentów planistycznych, które określają zasady przygotowania i realizacji działań inwestycyjnych i nieinwestycyjnych. Wydaje się to być dobrym rozwiązaniem służącym kreowaniu elastycznych wizji rozwoju struktur przestrzennych oraz koordynacji kształtowania różnych dzielnic w mieście. Masterplan to najpopularniejsza nazwa dokumentu zawierającego kompleksową wizję danego terenu (spotykane nazwy narzędzi o podobnym zastosowaniu to m.in.: ministrategie rozwoju dzielnic, plany generalne dzielnic, strategie rozwoju dzielnic). Dokument ten od dawna jest stosowany w praktyce projektowej w Europie, w Polsce zaś stosunkowo krótko. Używane powszechnie za granicą nazwa, zawartość, forma oraz praktyka stosowania masterplanów to powód, dla którego w artykule wyróżniono tenże instrument spośród kilku innych o podobnym charakterze.

  • Materiały poliuretanowe o zmniejszonej palności otrzymane z udziałem biomasy ligninocelulozowej
    • Kamila Gosz
    2023 Pełny tekst

    Poliuretany są uniwersalnymi materiałami inżynierskimi o szerokim zakresie zastosowań, ponieważ ich właściwości można łatwo regulować stosując różne kombinacje składników. W ostatnich latach dużą uwagę zwraca się na efektywne wykorzystanie surowców ze źródeł odnawialnych jako substytutów dla zasobów kopalnych. Wynika to nie tylko z obaw o przyszłe braki w dostawach ropy naftowej, ale również z powodu większego zapotrzebowania na produkty bardziej przyjazne środowisku. Upłynniona biomasa ligninocelulozowa jest bogata w grupy hydroksylowe i uważa się, że może stanowić potencjalny surowiec do przygotowania żywic poliuretanowych. Z drugiej strony poliuretany są materiałem łatwopalnym. Opracowanie żywicy poliuretanowej z wykorzystaniem biomasy ligninocelulozowej o zmniejszonej palności stanowi bardzo ważny aspekt społeczny. W przedstawionej rozprawie doktorskiej jako środki zmniejszające palność wykorzystano włókno bazaltowe w postaci maty i uniepalniacz z wysoką zawartością fosforu co pozwoliło uzyskać uniepalnione materiały poliuretanowe o zadawalających właściwościach mechanicznych.